LONGREAD: Brazilië heeft wat te winnen in Europa

Met de aanstaande handelsovereenkomst tussen Zuid-Amerika en de Europese Unie, beter bekend als de ‘Mercosur Agreement’, staat niets een groeiende import van Braziliaans vlees naar Europa nog in de weg. Toch heeft Brazilië nog een wereld te winnen, vooral op het gebied van imago. Om het ‘negatieve’ beeld bij te schapen, nodigde de Brazilian Association of Animal Protein (ABPA) de wereldpers afgelopen week uit voor een bezoek aan de vakbeurs SIAVS in Sao Paulo. “Er wordt veel geroepen over Braziliaans vlees, maar ons land heeft nog nooit een uitbraak van vogelgriep of varkenspest gehad. Bovendien produceren we niet in het Amazonegebied, maar bevinden al onze boeren zich in het zuiden van het land”, aldus voorzitter Francisco Turra van ABPA.
 
De openingsceremonie van SIAVS is nog maar een paar minuten onderweg als Francisco Turra de lachers in de zaal op zijn hand krijgt. Leidend voorwerp is de Franse president Emmanuel Macron. Die is in een ‘war of words’ beland met zijn Braziliaanse evenknie Jair Bolsonaro. De vleesvakbeurs in Sao Paulo valt samen met het hoogtepunt van de branden in het Amazonewoud. Als de G7 -op verzoek van Frankrijk- aanbiedt om hulp te sturen om de branden te helpen, reageert Bolsonaro als door een hond gebeten. “We mogen niet accepteren dat Macron en zijn ‘alliantie’ (doelend op de G7) Brazilië als een kolonie beschouwen of dat de Amazone als niemandsland bestempeld wordt”, twitterde hij. Na nog wat vervelende opmerkingen in de media door beide heren, leven beide landen tijdelijk in onmin met elkaar. De aanwezige gouverneurs refereren in hun speeches regelmatig op kleinerende wijze aan Frankrijk en zij vinden in de duizenden aanwezige professionals uit de pluimvee- en varkensvleessector een dankbaar publiek. “Meneer Macron, er is geen weg meer terug”, zegt gouverneur Ratinho Júnior van de staat Paraná in zijn eigen voordracht. Hij geeft aan dat het de Brazilianen menens is. “Zowel de EU als Zuid-Amerika heeft meer te winnen dan te verliezen met de Mercosur Agreement. Het voorliggend voorstel is goed en hoeft mijns inziens niet meer gewijzigd of geamendeerd te worden”, meent hij. De staat Paraná is de grootste producent van dierlijke proteïnen van het land, de grootste exporteur van varkensvlees en is goed voor maar liefst 70 procent van alle graanproductie in het land. Júnior: “De Braziliaanse voedselverwerkende industrie moet zichzelf meer laten zien. Zeker in Europa moeten we onszelf meer promoten, want als het Mercosur Agreement goedgekeurd wordt, krijgen wij toegang tot een kwart van de wereldmacht (Europese Unie, red.).”
 
Mogelijk nog een lange weg
De mensen van de ABPA, als lobbyclub zeer actief in Brussel, zijn drukdoende om de weg vrij te maken voor een groeiende export van Braziliaans pluimvee- en varkensvlees naar de Europese Unie. De aanpak van de branden in het Amazone-woud, ‘Fake News’ of niet, hekelde alvast Finland en de broze relatie tussen Macron en Bolsonaro kan er zomaar toe leiden dat één of meer EU-landen bij de stemming over deze handelsovereenkomst dwars kunnen gaan liggen. Dat besef is er onder meer bij Alonso Emiliano. Als lobbyist is hij dagelijks actief in Brussel en weet nog dat CETA (handelsverdrag tussen EU en Canada) geen doorgang vond op basis van emoties. “De deal met Canada is uiteindelijk niet doorgegaan omdat het werd geblokkeerd door nota bene Wallonië, een staat binnen een staat. Het fundament lijkt aanwezig, maar het politieke proces is nog maar net begonnen”, weet Emiliano.
 
Landbouwminister Tereza Cristina lijkt zich bewust te zijn van de mogelijke beren op de weg en slaat een mildere toon aan dan de gouverneurs en de president. “We hebben de mensen, het klimaat, de genetica en het land. Nu nog het verstand. We willen meer landen bereiken en staan voor de uitdaging om de wereld te kunnen voeden in 2050, als we met tien miljard mensen zijn. Daarvoor is een groei van 40% nodig. Dat kunnen we alleen bereiken door samen te werken en oplossingen te kunnen bieden voor problemen, zoals nu in China. We moeten blijven investeren in innovaties, en in machines en productielijnen om een vooraanstaande speler te blijven. De kwaliteit van onze producten is exceptioneel en de voedselgezondheid zeer goed. Dat moet nog beter uitgedragen worden”, vindt Cristina, die aangeeft ‘dat de Mercosur Agreement de weg verder opent’.
 
In navolging van de EU heeft Brazilië inmiddels ook een deal gesloten met EFTA, de Europese landen die niet-lid zijn van de EU (zoals Noorwegen en Zwitserland). En als het aan Cristina ligt, volgen in de toekomst zelfs de Verenigde Staten. “Inmiddels is de dialoog met Amerika gestart en we hopen in de toekomst tot een deal te komen. Dit kan echter alleen door geen belemmeringen te hebben en als gehele keten samen op te trekken. Als de keten dat wil, staat de Braziliaanse overheid achter ze”, vervolgt de minister, die na de ophef over de Amazone-branden toch nog een boodschap heeft voor Europa. “Brazilië is duurzamer dan vrijwel elk ander land ter wereld.”
 
Zeer duurzame markt
De boodschap van Cristina wordt beaamd door nota bene een Franse professor, François Garry. Hij leidde het afgelopen jaar een onderzoek in opdracht van ABPA om te bepalen welke randvoorwaarden nodig zijn voor de Braziliaanse vleessector om meer zaken te kunnen doen in Europa. “Er is geen discussie mogelijk over wet- en regelgeving van de EU, maar in Europa heb je ook te maken met een bepaalde sociale ontwikkeling. Het is aan ABPA om de Europese landen te overtuigen dat niet alleen de footprint van de boerderijen laag is en dat dierenwelzijn gegarandeerd wordt, maar ook dat er een goed werkklimaat is, bedrijven hun sociale verantwoordelijkheid pakken en dat er geen soja of veevoeder gebruikt wordt dat wordt gewonnen in de Amazone-biotoop. Kortom, een meerwaarde creëren voor de West-Europese consument, die erg kritisch is en precies wil weten wat hij of zij eet.”
 
Volgens Garry zijn alle randvoorwaarden aanwezig in Brazilië. “De footprint is enorm laag vanwege het extreem lage energiegebruik (vanwege het klimaat, red.), de nabijheid van verwerkers bij de boeren. En die footprint is zelfs inclusief het transport van Brazilië naar Europa. Maar ook qua kwaliteitssystemen, voedselveiligheid, traceerbaarheid en dierenwelzijn heeft Brazilië alles in huis om zeer positief voor de dag te komen bij een audit door de Europese autoriteiten.” Hij voegt eraan toe dat ‘het mogelijk niet voldoende is om gelijkwaardig te zijn aan de EU-maatstaven’. “Want de consument verwacht van Braziliaans vlees dat het duurzamer is dan het vlees uit eigen land. De uitkomsten van dit rapport kunnen gebruikt worden voor een gerichte plan van aanpak voor de lobby die in Brussel moet plaatsvinden. Het is werk voor de lange termijn en het kan nog wel twee jaar duren voordat Brazilië groen licht krijgt. Punt van aandacht voor de lobbyisten zal ook de concurrentie met de bestaande markt zijn, want het is niet de bedoeling dat een grotere import uit Brazilië leidt tot de ondergang van boeren, slachthuizen en vleesverwerkers in de EU.”

FOTO: Landbouwminister Tereza Cristina en ABPA-voorzitter Francisco Turra. ‘Als de keten dat wil, dan staat de overheid achter ze.’ (foto: Alf Ribeiro)