×

'Investeren in basisvoeding en kookvaardigheden is geen luxe'

Friday December 19, 2025
Back to overview
Share this article

Veel mensen eten structureel te veel ultrabewerkt voedsel, blijkt uit recent onderzoek van wetenschappelijke tijdschrift The Lancet. Volgens de onderzoekers kan dit leiden tot een dagelijks calorie-overschot van 500 tot 800 kcal, terwijl belangrijke voedingsstoffen en vezels ontbreken. "Het gaat hierbij om producten als frisdrank, worst, kant-en-klaarmaaltijden en industrieel geproduceerd brood", stelt Paul de Vos van ISPT​.

"Investeren in basisvoeding en kookvaardigheden is sociaal beleid, geen luxe. Te veel ultrabewerkt voedsel maakt gezondheid duur, via zorgkosten en ziekte. Door te investeren in bewustwording een gevarieerd voedingspatroon kunnen we in Nederland de negatieve effecten van ultrabewerkt voedsel beperken en tegelijk een gezondere, duurzamere samenleving bevorderen. De verantwoordelijkheid ligt primair bij de consument, al kan de industrie ondersteunend zijn door producten beter te ontwerpen", aldus De Vos. "Ultrabewerkt voedsel vervangt niet alleen ingrediënten, het vervangt koken, cultuur en uiteindelijk ook gezondheid. Bewustwording en balans zijn daarom cruciaal. Ultrabewerkt eten hoeft niet volledig te worden vermeden, zolang het normale maaltijden niet vervangt. Wanneer mensen regelmatig zelf koken en gevarieerd eten, kan af en toe bewerkt voedsel zonder grote risico's worden geconsumeerd. Normale, gevarieerde maaltijden vormen de basis, en ultrabewerkte producten zijn slechts een aanvulling."

"Wat mij als onderzoeker raakt, is dat het niet alleen onze stofwisseling ( metabolisme ) beïnvloedt, maar ook de miljarden bacteriën in onze darmen die het immuunsysteem ondersteunen ( microbioom ). We voeden steeds minder levende ecosystemen in onze darm en steeds meer industriële formules. Dat maakt ons kwetsbaarder, zowel biologisch als maatschappelijk. Een duurzaam voedselsysteem begint niet bij innovatie alleen, maar bij het herstellen van de relatie tussen voedsel, microbiota en gezondheid."

Fascinating (https://fascinating.nl/) is een open innovatieprogramma dat door Nederlandse en Europese partners wordt ondersteund in de transitie naar duurzame landbouw. Met projecten gericht op regeneratieve landbouw, plantaardige eiwitgewassen en circulaire verwerkingssystemen, werkt het programma aan gezonde bodems, voeding en ketens.